Trong một khoảnh khắc mang tính bước ngoặt cho nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump, Hạ viện đã thông qua với tỷ số sít sao một cuộc cải cách thuế toàn diện, qua đó sẽ vĩnh viễn gia hạn các khoản giảm thuế năm 2017, định hình lại các ưu tiên chi tiêu liên bang và làm tăng đáng kể nợ quốc gia.

Dự luật đã vượt qua rào cản cuối cùng vào thứ Năm với tỷ số 218-214 tại Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát, sau nhiều ngày đàm phán căng thẳng và các cuộc tranh luận suốt đêm. Sau khi Thượng viện phê chuẩn dự luật với tỷ số sít sao nhất - Phó Tổng thống JD Vance bỏ phiếu quyết định phá vỡ thế hòa - dự luật hiện đang chờ chữ ký của Trump. Nhà Trắng xác nhận tổng thống sẽ ký gói dự luật, mà ông mô tả là một “dự luật tuyệt đẹp,” vào tối thứ Sáu tại Washington.

Giảm thuế lịch sử và nợ tăng vọt

Dự luật này thực hiện nhiều cam kết tranh cử mà Trump đưa ra trước cuộc bầu cử năm 2024. Nó vĩnh viễn hóa các khoản giảm thuế được ban hành năm 2017 cho cá nhân và doanh nghiệp, đồng thời giới thiệu các ưu đãi thuế mới cho gia đình, người cao tuổi, nhân viên nhận tiền boa và tiền làm thêm giờ. Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa ca ngợi dự luật này là mang tính chuyển đổi.

“Dây là sự giảm thuế lịch sử cho các gia đình lao động và là khoản đầu tư chưa từng có vào việc bảo vệ biên giới của chúng ta,” Dân biểu Virginia Foxx của Bắc Carolina nói.

Tuy nhiên, theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) không thuộc đảng phái, dự luật sẽ làm giảm doanh thu liên bang 4.5 nghìn tỷ đô la trong thập kỷ tới, trong khi chỉ bù đắp được 1.1 nghìn tỷ đô la thông qua cắt giảm chi tiêu. Kết quả là dự kiến sẽ tăng thêm 3.4 nghìn tỷ đô la vào nợ quốc gia, vốn gần đây đã vượt mốc 36 nghìn tỷ đô la.

Cắt giảm sâu các chương trình y tế và an sinh

Để bù đắp một phần cho các khoản giảm thuế, dự luật cắt giảm ngân sách cho các chương trình y tế và xã hội. Medicaid - chương trình bảo hiểm y tế của chính phủ cho người Mỹ thu nhập thấp - sẽ đối mặt với các quy định chặt chẽ hơn về điều kiện tham gia, yêu cầu lao động và hạn chế ngân sách, mà CBO ước tính sẽ khiến gần 12 triệu người mất quyền tham gia chương trình.

Đảng Cộng hòa đã thêm 50 tỷ đô la hỗ trợ cho các bệnh viện ở khu vực nông thôn trong nỗ lực muộn nhằm giảm bớt chỉ trích rằng các khoản cắt giảm sẽ tàn phá khả năng tiếp cận y tế bên ngoài các thành phố lớn. Dù vậy, các nhà phân tích độc lập cảnh báo rằng những lợi ích lớn nhất sẽ thuộc về các hộ gia đình giàu có nhất, trong khi nhiều người Mỹ thu nhập thấp sẽ thấy thu nhập của họ thực tế giảm đi khi hỗ trợ xã hội bị cắt giảm.

Đảng Dân chủ nhất trí phản đối dự luật. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries lên án dự luật là một “món quà cho các tỷ phú” sẽ gây hại cho các gia đình lao động. Jeffries đã có bài phát biểu kéo dài 8 giờ 46 phút - dài nhất trong lịch sử Hạ viện - lập luận rằng các khoản cắt giảm sẽ khiến hàng triệu người mất bảo hiểm và làm gia tăng bất bình đẳng.

Cuộc chiến chính trị khốc liệt

Cuộc cải cách thuế trở thành tâm điểm trong chương trình nghị sự lập pháp của Trump sau khi tái đắc cử. Trong giai đoạn cuối, ông đã sử dụng mạng xã hội để gây áp lực lên các nhà lập pháp còn do dự. “ĐỐI VỚI ĐẢNG CỘNG HÒA, ĐÂY NÊN LÀ MỘT LÁ PHIẾU ĐỒNG Ý DỄ DÀNG. LỐ BỊCH!!!” ông đăng trong một bài viết toàn chữ in hoa đặc trưng.

Mặc dù một số đảng viên Cộng hòa lo ngại về quy mô tăng thâm hụt, cuối cùng chỉ có hai thành viên Hạ viện Cộng hòa bỏ phiếu chống lại dự luật. Đảng Dân chủ và một số nhà quan sát bên ngoài cảnh báo rằng dự luật có thể làm tổn hại đến uy tín tín dụng của Hoa Kỳ và làm trầm trọng thêm bất bình đẳng giữa các thế hệ bằng cách chất thêm nợ cho người nộp thuế trong tương lai.

Moody’s đã hạ cấp nợ của Hoa Kỳ vào tháng Năm, viện dẫn xu hướng vay nợ không bền vững - một mối lo ngại được khuếch đại bởi dự luật mới nhất này.

Tác động kinh tế rộng lớn

Những người ủng hộ cho rằng các khoản giảm thuế sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giữ thuế ở mức thấp cho hầu hết các hộ gia đình. Dự luật gia hạn các điều khoản sắp hết hạn trong năm nay, tránh tăng thuế tự động đối với cá nhân và doanh nghiệp. Các ưu đãi thuế mới được thiết kế để giảm chi phí cho phụ huynh và người cao tuổi, đồng thời hỗ trợ các ngành công nghiệp then chốt như cho vay ô tô.

Những người chỉ trích phản bác rằng bất kỳ lợi ích ngắn hạn nào cũng sẽ bị bù đắp bởi việc giảm dịch vụ, chi phí lãi vay nợ tăng cao và bất bình đẳng gia tăng.

Trump và các lãnh đạo đảng Cộng hòa coi cuộc bỏ phiếu này là một chiến thắng cho người nộp thuế và an ninh biên giới, trong khi đảng Dân chủ cảnh báo về những hậu quả lâu dài. Với việc dự luật giờ đây sắp trở thành luật, đất nước đối mặt với một thử nghiệm mang tính quyết định liệu các khoản giảm thuế sâu và cắt giảm chi tiêu có thể mang lại lợi ích kinh tế như đã hứa - hay thay vào đó sẽ làm sâu sắc thêm sự chia rẽ tài chính và xã hội của nước Mỹ.